Vay ngắn hạn là tài sản hay nguồn vốn? Câu trả lời dứt khoát là NGUỒN VỐN, cụ thể hơn là một khoản Nợ phải trả. Đối với người mới bắt đầu học kế toán, việc nhầm lẫn giữa hai khái niệm này là điều khó tránh khỏi, đặc biệt khi phải xác định các khoản mục như tiền gửi ngân hàng, phải trả người bán hay vay dài hạn. Bài viết này của Hoàng Nam sẽ giúp bạn chỉ trong 5 phút phân biệt rõ ràng đâu là Tài sản, đâu là Nguồn vốn, và vị trí của các khoản mục quen thuộc trên Bảng cân đối kế toán.
Vay ngắn hạn là Nguồn vốn, không phải Tài sản – Lời khẳng định cho người mới bắt đầu
Nhiều người mới tiếp cận kế toán thường băn khoăn liệu vay ngắn hạn là tài sản hay nợ phải trả. Lời khẳng định chính xác nhất: Vay ngắn hạn là một khoản Nợ phải trả, và do đó, nó thuộc về bên Nguồn vốn của doanh nghiệp.
Bài viết phân tích chi tiết 4 phương pháp tính giá xuất kho phổ biến (FIFO, bình quân gia quyền, Read more
Hiểu rõ 'doanh nghiệp là gì' theo Luật Doanh nghiệp 2020 qua 4 đặc điểm cốt lõi: tên riêng, tài Read more
Khám phá 5 điểm nổi bật của chế độ kế toán doanh nghiệp theo thông tư 200/2014/tt-btc, so sánh với Read more
Bạn muốn biết thương mại là gì và cách lập công ty thương mại? Bài viết này giải đáp 5 Read more
Định nghĩa Vay ngắn hạn là gì?
Vay ngắn hạn là các khoản vay có thời hạn trả trong vòng 1 năm hoặc một chu kỳ kinh doanh thông thường. Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, khoản mục này được ghi nhận vào bên Nguồn vốn trên Bảng cân đối kế toán, cụ thể là mục Nợ phải trả ngắn hạn và được hạch toán vào Tài khoản 341 – Vay và nợ thuê tài chính.
Việc xác định vay ngắn hạn có phải là nợ phải trả không là bước đầu tiên để hiểu đúng bản chất của nó. Câu trả lời là có, đây chính là một nghĩa vụ tài chính mà doanh nghiệp phải hoàn trả cho các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại hoặc các đối tượng khác.
Tại sao Vay ngắn hạn lại là Nguồn vốn?
Vay ngắn hạn được xếp vào Nguồn vốn vì nó thể hiện nghĩa vụ của doanh nghiệp phải trả một khoản tiền cho bên cho vay trong tương lai. Đây là nguồn lực tài chính mà doanh nghiệp huy động từ bên ngoài để tài trợ cho hoạt động của mình, chứ không phải là một nguồn lực kinh tế do doanh nghiệp sở hữu và kiểm soát.
- Bản chất: Là một khoản nợ, một nghĩa vụ phải thanh toán.
- Nguồn gốc: Hình thành từ việc đi vay bên ngoài (ngân hàng, tổ chức tín dụng…).
- Vai trò: Là nguồn lực tài trợ cho các tài sản của doanh nghiệp, ví dụ như dùng tiền vay để mua hàng tồn kho hoặc trả lương nhân viên.
Hiểu rõ định nghĩa vay ngắn hạn là gì và vai trò của nó sẽ giúp bạn không bao giờ nhầm lẫn khoản mục này với tài sản.
Công thức “vàng” trong kế toán: Cách phân biệt Tài sản và Nguồn vốn chỉ trong 1 nốt nhạc
Để không bao giờ nhầm lẫn, bạn chỉ cần nắm vững một phương trình kế toán duy nhất. Đây là nền tảng của hệ thống kế toán kép và là chìa khóa để phân biệt tài sản nguồn vốn.
Nắm vững phương trình kế toán cốt lõi: TÀI SẢN = NGUỒN VỐN (NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CHỦ SỞ HỮU)
Phương trình này là nguyên tắc bất biến trong kế toán, cho thấy tổng giá trị tài sản của doanh nghiệp luôn luôn bằng tổng các nguồn hình thành nên tài sản đó. Mọi giao dịch kinh tế phát sinh đều ảnh hưởng đến ít nhất hai khoản mục nhưng luôn đảm bảo sự cân bằng này.
| Vế Trái | Vế Phải | |
|---|---|---|
| TÀI SẢN | = | NGUỒN VỐN |
| (Những gì doanh nghiệp sở hữu và kiểm soát) | (Nguồn gốc hình thành nên tài sản) | |
| Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu |
Việc hiểu rõ mối quan hệ tổng tài sản bằng tổng nguồn vốn là điều kiện tiên quyết để lập và đọc hiểu báo cáo tài chính.
Tài sản là gì?
Tài sản là tất cả những nguồn lực kinh tế do doanh nghiệp kiểm soát, có thể mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai. Nói một cách đơn giản, đây là những gì doanh nghiệp “có”.
- Đặc điểm: Thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp, có giá trị xác định và chắc chắn mang lại lợi ích trong tương lai.
- Phân loại: Gồm Tài sản ngắn hạn (có thể chuyển đổi thành tiền trong vòng 1 năm như tiền mặt, hàng tồn kho) và Tài sản dài hạn (thời gian sử dụng trên 1 năm như nhà xưởng, máy móc). Để hiểu rõ hơn về một loại tài sản dài hạn quan trọng, bạn có thể xem bài viết tài sản cố định là gì.
Nguồn vốn là gì?
Nguồn vốn là nguồn hình thành nên tài sản của doanh nghiệp, thể hiện trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp đối với các đối tượng đã cung cấp vốn. Đây là câu trả lời cho câu hỏi “tiền ở đâu ra để có những tài sản đó?”. Với người mới bắt đầu, việc tìm hiểu nguồn vốn là gì là bước nền tảng.
Nguồn vốn bao gồm hai thành phần chính:
- Nợ phải trả (Vốn vay): Là các khoản vốn huy động từ bên ngoài mà doanh nghiệp có nghĩa vụ phải trả, ví dụ như vay ngân hàng, nợ nhà cung cấp.
- Vốn chủ sở hữu (Vốn của chủ): Là phần vốn thuộc sở hữu của các chủ doanh nghiệp, được hình thành từ vốn góp ban đầu và lợi nhuận giữ lại. Để đào sâu hơn, bạn có thể đọc thêm về vốn chủ sở hữu là gì.
Ví dụ thực tế: Phân loại nhanh các khoản mục thường gặp trên Bảng cân đối kế toán
Để giúp bạn hình dung rõ hơn, chúng tôi tại Hoàng Nam đã tổng hợp một bảng phân loại nhanh các khoản mục kế toán phổ biến mà bạn sẽ thường xuyên gặp phải.
Các khoản mục thuộc Tài sản
Đây là những nguồn lực kinh tế thuộc quyền kiểm soát của doanh nghiệp.
- Tiền gửi ngân hàng: Chắc chắn là tài sản. Câu hỏi tiền gửi ngân hàng là tài sản hay nguồn vốn có câu trả lời rõ ràng là TÀI SẢN.
- Thành phẩm, Hàng tồn kho: Là tài sản, vì chúng sẽ được bán để tạo ra doanh thu. Việc tìm hiểu hàng tồn kho là gì sẽ giúp bạn quản lý tốt hơn loại tài sản này.
- Phải thu khách hàng: Là số tiền khách hàng nợ doanh nghiệp, đây là một tài sản sẽ chuyển thành tiền trong tương lai. Bạn có thể tìm hiểu sâu hơn về chủ đề phải thu khách hàng là tài sản hay nguồn vốn và các loại các khoản phải thu khác.
- Chi phí trả trước: Là tài sản, vì doanh nghiệp đã trả tiền cho một dịch vụ sẽ được sử dụng trong tương lai. Do đó, chi phí trả trước là tài sản hay nguồn vốn được xác định là TÀI SẢN.
- Tài sản cố định: Bao gồm nhà xưởng, máy móc, thiết bị…
Các khoản mục thuộc Nguồn vốn
Đây là các nghĩa vụ tài chính hoặc vốn của chủ sở hữu.
- Vay ngắn hạn, Vay dài hạn: Cả hai đều là Nguồn vốn, thuộc mục Nợ phải trả. Do đó, câu hỏi vay dài hạn là tài sản hay nguồn vốn cũng có câu trả lời tương tự vay ngắn hạn, đó là NGUỒN VỐN.
- Phải trả người bán: Là khoản nợ của doanh nghiệp với nhà cung cấp. Vì vậy, phải trả người bán là tài sản hay nguồn vốn được xác định là NGUỒN VỐN.
- Phải trả người lao động: Tiền lương và các khoản phải trả cho nhân viên.
- Vốn góp của chủ sở hữu: Vốn do chủ doanh nghiệp bỏ ra.
- Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối: Lợi nhuận giữ lại để tái đầu tư.
Nguyên tắc cơ bản để lập một Bảng cân đối kế toán đơn giản
Việc lập bảng cân đối kế toán tuân theo những nguyên tắc rất logic và chặt chẽ, giúp phản ánh đúng tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Nguyên tắc cốt lõi: Tổng Tài sản = Tổng Nguồn vốn
Đây là nguyên tắc cân đối bắt buộc và là điểm mấu chốt của báo cáo này. Dù có bao nhiêu giao dịch xảy ra, tổng giá trị của cột “Tài sản” phải luôn bằng tổng giá trị của cột “Nguồn vốn”. Nếu có sự chênh lệch, nghĩa là đã có sai sót trong quá trình hạch toán kế toán.
Cấu trúc cơ bản
Bảng cân đối kế toán được chia thành 2 phần rõ ràng để người đọc dễ dàng đối chiếu:
- Phần TÀI SẢN (Bên trái hoặc bên trên): Trình bày tất cả các loại tài sản mà doanh nghiệp đang sở hữu, sắp xếp theo tính thanh khoản giảm dần (tài sản ngắn hạn trước, tài sản dài hạn sau).
- Phần NGUỒN VỐN (Bên phải hoặc bên dưới): Trình bày chi tiết nguồn gốc hình thành tài sản, bao gồm Nợ phải trả và Vốn chủ sở hữu.
Với kinh nghiệm hỗ trợ nhiều doanh nghiệp, chúng tôi nhận thấy việc nắm vững cấu trúc này giúp các nhà quản lý nhanh chóng đánh giá được sức khỏe tài chính và mức độ tự chủ về vốn của công ty. Để hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của hai khái niệm này, bạn có thể tham khảo bài viết chi tiết về phân biệt tài sản nguồn vốn.
Tóm lại, vay ngắn hạn là tài sản hay nguồn vốn có câu trả lời chắc chắn là nguồn vốn, nằm trong phần Nợ phải trả của Bảng cân đối kế toán. Việc hiểu rõ bản chất của Tài sản (những gì doanh nghiệp sở hữu) và Nguồn vốn (nguồn hình thành nên tài sản đó) thông qua phương trình kế toán TÀI SẢN = NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CHỦ SỞ HỮU là chìa khóa giúp người mới bắt đầu tự tin hơn trong việc học và thực hành kế toán.
Hy vọng bài viết đã giải đáp rõ ràng thắc mắc của bạn. Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích và thường xuyên theo dõi chúng tôi để cập nhật những kiến thức kế toán – tài chính mới nhất!
Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn tốt nhất, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được tư vấn cụ thể dựa trên nhu cầu thực tế của bạn.
