Bạn đang tìm hiểu về quy trình tự công bố sản phẩm để đảm bảo tuân thủ pháp luật và đưa sản phẩm ra thị trường một cách hợp pháp? Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết 4 bước cốt lõi trong quy trình tự công bố theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP, giúp doanh nghiệp nắm vững các yêu cầu về hồ sơ, thủ tục và trách nhiệm sau công bố để tránh các rủi ro pháp lý không đáng có.
Tự công bố sản phẩm là gì và khác gì với đăng ký bản công bố sản phẩm?
Hiểu rõ bản chất của việc tự công bố và phân biệt nó với hình thức đăng ký bản công bố là bước đầu tiên giúp doanh nghiệp xác định đúng thủ tục cần thực hiện cho sản phẩm của mình. Đây là nền tảng quan trọng để tránh sai sót và tiết kiệm thời gian, chi phí.
Hướng dẫn chi tiết 5 bước mở shop bao cao su thành công, từ thủ tục pháp lý, chuẩn bị Read more
Khám phá 3 tiêu chí xác định doanh nghiệp vừa và nhỏ, siêu nhỏ theo Nghị định 80/2021/NĐ-CP để hưởng Read more
Hướng dẫn chi tiết 7 bước mở cửa hàng tạp hóa cho người mới bắt đầu với vốn ít. Khám Read more
Hướng dẫn 3 cách tra cứu hạn thẻ BHYT online cực nhanh cho nhân viên qua VssID, Cổng BHXH. Giúp Read more
Định nghĩa Tự công bố sản phẩm theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP
Tự công bố sản phẩm là việc tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm tự thực hiện việc công bố cho các sản phẩm của mình mà không cần sự xác nhận từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền trước khi lưu hành. Doanh nghiệp hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính an toàn và trung thực của thông tin trên bản công bố.
Theo quy định tại Điều 4, Nghị định 15/2018/NĐ-CP, đây là một thủ tục pháp lý bắt buộc đối với một số nhóm sản phẩm nhất định. Quy trình này cho phép doanh nghiệp chủ động hơn trong việc đưa sản phẩm ra thị trường, nhưng cũng đi kèm với trách nhiệm rất lớn về việc đảm bảo an toàn thực phẩm và chất lượng như đã công bố. Về cơ bản, đây là một hình thức công bố sản phẩm dựa trên sự tự giác và tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp.
Phân biệt giữa Tự công bố sản phẩm và Đăng ký bản công bố sản phẩm
Sự khác biệt cốt lõi giữa hai thủ tục này nằm ở đối tượng sản phẩm, cơ quan tiếp nhận và mức độ can thiệp của cơ quan nhà nước. Việc phân biệt rõ ràng giúp doanh nghiệp tránh áp dụng sai quy trình, gây tốn kém và chậm trễ.
Để có cái nhìn chi tiết và sâu sắc hơn, bạn có thể tham khảo bài viết chuyên sâu của chúng tôi về cách phân biệt tự công bố sản phẩm và đăng ký bản công bố. Dưới đây là bảng so sánh nhanh các tiêu chí chính:
| Tiêu chí | Tự công bố sản phẩm | Đăng ký bản công bố sản phẩm |
|---|---|---|
| Đối tượng áp dụng | Thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn, phụ gia, chất hỗ trợ chế biến, dụng cụ/vật liệu bao gói tiếp xúc thực phẩm. | Thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi, phụ gia hỗn hợp có công dụng mới. |
| Cơ quan tiếp nhận | Doanh nghiệp tự công bố trên phương tiện thông tin đại chúng hoặc website của mình và nộp 01 bản qua đường bưu điện hoặc trực tiếp đến cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ định. | Nộp hồ sơ đến Bộ Y tế (Cục An toàn thực phẩm). |
| Tính chất pháp lý | Doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm. Cơ quan nhà nước thực hiện hậu kiểm. | Hồ sơ phải được cơ quan nhà nước thẩm định và cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm. |
Những sản phẩm nào phải thực hiện tự công bố chất lượng?
Các sản phẩm thuộc diện phải tự công bố chất lượng được quy định rõ tại Điều 4 của Nghị định 15/2018/NĐ-CP. Doanh nghiệp cần xác định chính xác sản phẩm của mình có thuộc danh mục này hay không để thực hiện đúng thủ tục.
Cụ thể, các nhóm sản phẩm sau đây phải thực hiện thủ tục tự công bố sản phẩm:
- Thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn: Các loại bánh kẹo, mì ăn liền, đồ hộp, nước giải khát, sữa và các sản phẩm từ sữa (không dùng cho trẻ dưới 36 tháng tuổi),…
- Phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm: Các chất tạo màu, chất bảo quản, chất điều vị,…
- Dụng cụ chứa đựng thực phẩm, vật liệu bao gói tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm: Các loại hộp nhựa, chai lọ thủy tinh, màng bọc thực phẩm, bao bì giấy,…
Lưu ý: Các sản phẩm như thực phẩm bảo vệ sức khỏe sẽ không thuộc diện này mà phải thực hiện thủ tục đăng ký. Với kinh nghiệm của Hoàng Nam, chúng tôi nhận thấy nhiều doanh nghiệp còn nhầm lẫn, đặc biệt là khi thực hiện công bố thực phẩm chức năng, dẫn đến việc chuẩn bị sai hồ sơ và quy trình.
Hướng dẫn chi tiết 4 bước trong quy trình tự công bố sản phẩm
Để hoàn thành việc tự công bố một cách nhanh chóng và hợp pháp, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình 4 bước. Mỗi bước đều có những yêu cầu và điểm cần lưu ý riêng để đảm bảo hồ sơ hợp lệ và tránh các rủi ro về sau.
Bước 1: Chuẩn bị bộ hồ sơ tự công bố sản phẩm đầy đủ, hợp lệ
Đây là bước nền tảng và quan trọng nhất, quyết định sự thành công của toàn bộ quy trình. Một bộ hồ sơ đầy đủ và chính xác sẽ giúp quá trình diễn ra suôn sẻ, tránh bị yêu cầu bổ sung hoặc gặp rắc rối khi hậu kiểm.
Một bộ hồ sơ tự công bố sản phẩm tiêu chuẩn bao gồm hai loại giấy tờ chính:
- Bản tự công bố sản phẩm theo Mẫu số 01 quy định tại Phụ lục I của Nghị định 15/2018/NĐ-CP. Đây là tài liệu cốt lõi, trong đó doanh nghiệp phải điền đầy đủ thông tin về sản phẩm, nhà sản xuất, các chỉ tiêu chất lượng chủ yếu và cam kết về an toàn. Doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng một bản tự công bố sản phẩm chính xác.
- Phiếu kết quả kiểm nghiệm an toàn thực phẩm của sản phẩm.
- Phiếu phải có thời hạn trong vòng 12 tháng tính đến ngày nộp hồ sơ.
- Phiếu phải được cấp bởi phòng kiểm nghiệm được chỉ định hoặc phòng kiểm nghiệm được công nhận phù hợp ISO 17025.
- Các chỉ tiêu kiểm nghiệm phải phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật (QCVN) hoặc tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) tương ứng.
Tại Hoàng Nam, chúng tôi luôn nhấn mạnh với khách hàng rằng việc đầu tư vào kiểm nghiệm sản phẩm tại một đơn vị uy tín là vô cùng cần thiết, không chỉ để hoàn thiện hồ sơ mà còn để đảm bảo chất lượng thực tế của sản phẩm.
Bước 2: Nộp hồ sơ tự công bố đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền
Sau khi đã hoàn thiện hồ sơ, doanh nghiệp cần nộp hồ sơ đến đúng cơ quan chức năng. Việc nộp hồ sơ có thể được thực hiện qua nhiều hình thức linh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.
Doanh nghiệp có thể lựa chọn một trong các phương thức sau:
- Đăng tải công khai: Đăng tải bộ hồ sơ lên trang thông tin điện tử của mình, hoặc trên các phương tiện thông tin đại chúng.
- Nộp trực tiếp/bưu điện: Nộp 01 bản hồ sơ đến cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương chỉ định.
Ngay sau khi tự công bố, doanh nghiệp được quyền sản xuất, kinh doanh sản phẩm và hoàn toàn chịu trách nhiệm về sự an toàn của sản phẩm đó. Cơ quan nhà nước sẽ tiếp nhận bản công bố này để lưu trữ, phục vụ cho công tác kiểm tra, hậu kiểm. Doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể thực hiện việc tra cứu công bố sản phẩm trên các cổng thông tin của cơ quan chức năng để xác minh thông tin.
Bước 3: Niêm yết công khai bản tự công bố sản phẩm tại trụ sở doanh nghiệp
Đây là một yêu cầu bắt buộc nhưng đôi khi bị các doanh nghiệp bỏ qua. Việc niêm yết công khai thể hiện sự minh bạch và tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật.
Doanh nghiệp phải niêm yết công khai bản tự công bố tại trụ sở của mình (trụ sở chính, chi nhánh, văn phòng đại diện…). Việc này giúp các bên liên quan, bao gồm đối tác, người tiêu dùng và cơ quan quản lý, có thể dễ dàng tiếp cận và kiểm tra thông tin khi cần thiết. Đây là một phần quan trọng trong việc xây dựng lòng tin và sự chuyên nghiệp của thương hiệu.
Bước 4: Thực hiện trách nhiệm sau khi tự công bố sản phẩm
Hoàn thành việc nộp hồ sơ không có nghĩa là trách nhiệm của doanh nghiệp đã kết thúc. Giai đoạn sau công bố mới thực sự là lúc doanh nghiệp phải chứng minh cam kết của mình về chất lượng và an toàn sản phẩm.
Các trách nhiệm chính của doanh nghiệp sau khi đã tự công bố sản phẩm bao gồm:
- Chịu trách nhiệm hoàn toàn: Doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm 100% về an toàn của sản phẩm và tính chính xác, trung thực của các thông tin trong hồ sơ đã công bố.
- Thực hiện hậu kiểm: Sẵn sàng hợp tác và cung cấp đầy đủ hồ sơ, mẫu sản phẩm khi cơ quan quản lý nhà nước thực hiện kiểm tra (hậu kiểm). Mọi sai lệch so với bản công bố đều có thể dẫn đến xử phạt.
- Ghi nhãn sản phẩm: Nhãn sản phẩm lưu hành trên thị trường phải có đầy đủ thông tin, trung thực, chính xác, không gây hiểu lầm cho người tiêu dùng và phải phù hợp với nội dung đã công bố.
- Lưu trữ hồ sơ: Lưu trữ đầy đủ hồ sơ công bố và các tài liệu liên quan để xuất trình khi có yêu cầu.
- Thông báo khi có thay đổi: Khi có bất kỳ thay đổi nào về tên sản phẩm, xuất xứ, thành phần cấu tạo, doanh nghiệp phải thực hiện công bố lại.
Việc duy trì và đảm bảo các tiêu chuẩn sau khi công bố chất lượng sản phẩm là yếu tố then chốt để doanh nghiệp phát triển bền vững.
Lợi ích và rủi ro pháp lý doanh nghiệp cần biết khi tự công bố sản phẩm
Việc tuân thủ hay không tuân thủ quy trình tự công bố đều mang lại những kết quả tương ứng. Nắm rõ lợi ích và rủi ro sẽ giúp doanh nghiệp có động lực và cơ sở để đưa ra quyết định đúng đắn.
Lợi ích của việc tuân thủ quy trình tự công bố sản phẩm
Tuân thủ quy trình không chỉ là nghĩa vụ mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp. Đây là một khoản đầu tư chiến lược cho sự phát triển lâu dài.
- Tuân thủ pháp luật: Giúp doanh nghiệp hoạt động hợp pháp, tránh được các rủi ro bị xử phạt hành chính.
- Nhanh chóng đưa sản phẩm ra thị trường: Thủ tục tự công bố đơn giản, nhanh gọn hơn so với đăng ký, giúp doanh nghiệp không bỏ lỡ cơ hội kinh doanh.
- Xây dựng uy tín thương hiệu: Thể hiện sự chuyên nghiệp, minh bạch và cam kết về chất lượng, từ đó tạo dựng niềm tin vững chắc với người tiêu dùng và đối tác.
- Tăng lợi thế cạnh tranh: Sản phẩm có đầy đủ giấy tờ pháp lý sẽ dễ dàng được chấp nhận tại các hệ thống siêu thị, chuỗi cửa hàng lớn và các kênh phân phối uy tín.
Rủi ro và mức phạt khi không thực hiện tự công bố sản phẩm
Ngược lại, việc không thực hiện hoặc thực hiện sai quy trình tự công bố sẽ khiến doanh nghiệp đối mặt với nhiều rủi ro nghiêm trọng. Mức phạt cho hành vi này được quy định rất cụ thể và có tính răn đe cao.
Theo quy định tại Nghị định 115/2018/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 124/2021/NĐ-CP), các mức phạt phổ biến bao gồm:
- Lỗi không thực hiện tự công bố: Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
- Lỗi sản xuất hoặc nhập khẩu sản phẩm không phù hợp với bản tự công bố: Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
- Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc thu hồi sản phẩm, thay đổi mục đích sử dụng hoặc tái chế, hoặc buộc tiêu hủy sản phẩm vi phạm.
Những rủi ro này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng nặng nề đến hình ảnh và uy tín mà doanh nghiệp đã dày công xây dựng. Cần lưu ý rằng các quy định và mức phạt này có thể khác biệt so với các lĩnh vực khác, ví dụ như quy trình công bố mỹ phẩm sẽ có những nghị định và yêu cầu riêng.
Việc tuân thủ đúng và đủ 4 bước trong quy trình tự công bố sản phẩm không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là bước đi chiến lược giúp doanh nghiệp xây dựng uy tín và phát triển bền vững. Nắm vững quy trình này giúp doanh nghiệp chủ động trong sản xuất kinh doanh, giảm thiểu rủi ro bị xử phạt và tạo dựng niềm tin vững chắc nơi người tiêu dùng về chất lượng và sự an toàn của sản phẩm.
Hãy chia sẻ bài viết này đến các doanh nghiệp khác để cùng nhau xây dựng một thị trường thực phẩm an toàn, minh bạch. Thường xuyên theo dõi chúng tôi để cập nhật những kiến thức pháp lý và an toàn thực phẩm mới nhất!
Lưu ý: Các thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn tốt nhất, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được tư vấn cụ thể dựa trên nhu cầu thực tế của bạn.
