Câu hỏi thực phẩm chức năng có được giảm thuế GTGT không là một trong những băn khoăn lớn nhất của các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cả người tiêu dùng trong thời gian qua. Câu trả lời theo quy định hiện hành là KHÔNG. Theo các chính sách thuế mới nhất như Nghị định 44/2023/NĐ-CP, thực phẩm chức năng không thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ được áp dụng chính sách giảm thuế GTGT từ 10% xuống 8%.
Bài viết này của Hoàng Nam sẽ phân tích chi tiết cơ sở pháp lý, làm rõ lý do và hướng dẫn doanh nghiệp áp dụng đúng quy định để tránh rủi ro tài chính không đáng có.
Cập nhật mới nhất 2024: Thực phẩm chức năng KHÔNG được giảm thuế GTGT xuống 8%
Nhiều doanh nghiệp vẫn còn nhầm lẫn và đặt câu hỏi liệu thực phẩm chức năng có được giảm thuế 8 không. Kể từ khi chính sách giảm thuế GTGT được ban hành lần đầu theo Nghị định 15/2022/NĐ-CP và tiếp tục gia hạn bởi Nghị định 44/2023/NĐ-CP, mặt hàng này đã được xác định rõ là không thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi.
Như vậy, trong năm 2024, câu trả lời cho thắc mắc thuế GTGT thực phẩm chức năng 2024 là bao nhiêu vẫn không thay đổi: mức thuế suất áp dụng luôn là 10%.
Căn cứ pháp lý chính quy định về thuế GTGT của thực phẩm chức năng
Việc xác định thuế suất GTGT cho thực phẩm chức năng dựa trên các văn bản pháp luật sau:
- Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành.
- Nghị định số 44/2023/NĐ-CP ngày 30/6/2023 của Chính phủ quy định chính sách giảm thuế GTGT theo Nghị quyết số 101/2023/QH15.
- Nghị định số 15/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022 của Chính phủ quy định chính sách miễn, giảm thuế.
- Các công văn hướng dẫn của Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế.
Phân tích chi tiết quy định tại Nghị định 44/2023/NĐ-CP và các văn bản liên quan
Tại Khoản 1, Điều 1 của Nghị định 44/2023/NĐ-CP, Chính phủ quy định giảm thuế GTGT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10%, trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ được liệt kê tại các Phụ lục I, II, và III ban hành kèm theo Nghị định.
Sản phẩm thực phẩm chức năng, sản phẩm bảo vệ sức khỏe được phân loại tại Mục 1 Chương 21 trong Danh mục hàng hóa và mô tả hàng hóa tại Phụ lục III – Danh mục hàng hóa, dịch vụ không được giảm thuế GTGT. Do đó, thực phẩm chức năng có thuộc đối tượng giảm thuế GTGT không thì câu trả lời chắc chắn là không.
Lý do thực phẩm chức năng bị loại trừ khỏi danh sách giảm thuế GTGT
Chính sách giảm thuế GTGT của Chính phủ nhằm mục đích kích cầu tiêu dùng, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, nhưng tập trung chủ yếu vào các mặt hàng, dịch vụ thiết yếu. Thực phẩm chức năng không được xem là mặt hàng thiết yếu hàng ngày như lương thực, thực phẩm thông thường.
Do đó, việc loại trừ mặt hàng này khỏi danh sách giảm thuế là nhất quán với mục tiêu của chính sách thuế, đảm bảo nguồn thu ngân sách cho các sản phẩm không thuộc nhóm ưu tiên.
Phân biệt rõ ràng thuế suất GTGT giữa Thực phẩm chức năng và Thực phẩm thông thường
Sự nhầm lẫn thường xuất phát từ việc không phân biệt rõ “thực phẩm chức năng” và “thực phẩm thông thường”. Đây là hai nhóm hàng hóa có chính sách thuế hoàn toàn khác nhau.
Thực phẩm chức năng chịu thuế suất bao nhiêu? Luôn là 10%
Một cách dứt khoát, thực phẩm chức năng chịu thuế suất bao nhiêu thì câu trả lời luôn là 10%. Mức thuế này không thay đổi và không được hưởng bất kỳ chính sách giảm thuế nào theo các Nghị định gần đây. Các doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này cần áp dụng ổn định mức thuế 10% cho thuế GTGT đầu ra.
Thực phẩm thông thường (không phải TPCN) có được giảm thuế GTGT không?
Câu trả lời là CÓ. Hầu hết các mặt hàng thực phẩm thông thường (thịt, cá, rau củ quả, bánh kẹo, nước giải khát…) không nằm trong danh mục loại trừ tại Phụ lục I, II, III của Nghị định 44/2023/NĐ-CP. Do đó, nếu đang chịu thuế suất 10% thì sẽ được giảm xuống 8%. Đây là điểm khác biệt cốt lõi mà kế toán cần nắm vững.
Bảng so sánh thuế suất GTGT của thực phẩm chức năng và một số mặt hàng thực phẩm khác
Để dễ hình dung, Hoàng Nam đã tổng hợp bảng so sánh sau:
| Tên hàng hóa | Phân loại | Thuế suất GTGT (Từ 01/07/2023 đến 30/06/2024) | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Thực phẩm chức năng, sản phẩm bảo vệ sức khỏe | Hàng hóa không được giảm thuế | 10% | Theo Phụ lục III, Nghị định 44/2023/NĐ-CP |
| Thịt, cá, trứng, rau củ tươi sống | Hàng hóa không chịu thuế GTGT | Không chịu thuế | Ở khâu kinh doanh thương mại |
| Bánh, kẹo, mỳ ăn liền, sữa | Thực phẩm thông thường | 8% | Được giảm thuế từ 10% xuống 8% |
| Nước ngọt, nước tăng lực | Thực phẩm thông thường | 8% | Được giảm thuế từ 10% xuống 8% |
| Rượu, bia | Hàng hóa chịu thuế TTĐB | 10% | Theo Phụ lục II, Nghị định 44/2023/NĐ-CP |
Hướng dẫn doanh nghiệp kê khai và xuất hóa đơn GTGT chính xác cho TPCN
Với kinh nghiệm hỗ trợ nhiều doanh nghiệp, chúng tôi tại Hoàng Nam nhận thấy sai sót trong việc xuất hóa đơn là rủi ro phổ biến nhất. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết.
Cách ghi đúng thuế suất 10% trên hóa đơn điện tử
Khi lập hóa đơn GTGT cho mặt hàng thực phẩm chức năng, tại cột “Thuế suất”, kế toán phải chọn hoặc điền chính xác là “10%”. Phần mềm hóa đơn điện tử sẽ tự động tính ra số tiền thuế GTGT tương ứng. Tuyệt đối không áp dụng mức 8% hay ghi “Hàng hóa không được giảm thuế GTGT”.
Xử lý các trường hợp đã lỡ xuất hóa đơn sai thuế suất (8%)
Nếu doanh nghiệp đã lỡ xuất hóa đơn với thuế suất 8% cho thực phẩm chức năng, cần phải xử lý ngay lập tức theo các bước sau:
- Lập biên bản thỏa thuận: Lập biên bản thỏa thuận với bên mua về việc hóa đơn đã lập có sai sót về thuế suất.
- Lập hóa đơn điều chỉnh/thay thế: Lập hóa đơn điện tử điều chỉnh hoặc thay thế cho hóa đơn đã sai. Hóa đơn mới phải ghi đúng thuế suất 10%.
- Kê khai bổ sung: Lập tờ khai bổ sung cho kỳ tính thuế có sai sót, điều chỉnh tăng số thuế GTGT phải nộp.
- Nộp tiền thuế và tiền chậm nộp: Nộp bổ sung phần thuế chênh lệch (2%) và tiền chậm nộp (nếu có) vào ngân sách nhà nước.
Rủi ro pháp lý và tài chính khi áp dụng sai thuế suất GTGT
Việc áp dụng sai thuế suất 8% thay vì 10% cho thực phẩm chức năng sẽ dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng:
- Bị truy thu thuế: Cơ quan thuế sẽ truy thu toàn bộ số thuế GTGT còn thiếu (2%) của các hóa đơn đã xuất sai.
- Phạt vi phạm hành chính: Doanh nghiệp sẽ bị phạt vì hành vi kê khai sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp. Mức phạt có thể lên tới 20% số tiền thuế khai thiếu.
- Tính tiền chậm nộp: Bị tính tiền chậm nộp 0.03%/ngày trên số thuế truy thu.
- Mất uy tín: Sai sót trong kê khai thuế làm giảm uy tín của doanh nghiệp với cơ quan thuế và đối tác.
Giải đáp các câu hỏi thường gặp (FAQ) về thuế GTGT cho thực phẩm chức năng
Dưới đây là tổng hợp các câu hỏi phổ biến nhất mà Hoàng Nam thường nhận được từ khách hàng.
Thực phẩm chức năng có được giảm thuế 8% theo Nghị định 15/2022/NĐ-CP không?
Không. Tương tự như Nghị định 44/2023/NĐ-CP, Nghị định 15/2022/NĐ-CP cũng đã loại trừ thực phẩm chức năng ra khỏi danh sách hàng hóa được giảm thuế. Quy định này được áp dụng nhất quán qua các thời kỳ.
Sản phẩm bảo vệ sức khỏe có được xem là thực phẩm chức năng để áp dụng thuế 10% không?
Có. Theo định nghĩa tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP, “Sản phẩm bảo vệ sức khỏe” (Health Supplement, Dietary Supplement) là một trong ba nhóm thuộc “Thực phẩm chức năng”. Do đó, sản phẩm bảo vệ sức khỏe cũng áp dụng mức thuế suất GTGT là 10% và không được giảm thuế.
Làm thế nào để tra cứu chính xác một mặt hàng có thuộc đối tượng giảm thuế GTGT không?
Để tra cứu mặt hàng giảm thuế một cách chính xác, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:
- Xác định mã HS của sản phẩm định kinh doanh.
- Đối chiếu mã HS và mô tả hàng hóa với các Phụ lục I, II, III ban hành kèm Nghị định 44/2023/NĐ-CP.
- Nếu hàng hóa thuộc các phụ lục này, nó sẽ không được giảm thuế (áp dụng thuế suất 10%). Nếu không thuộc, sẽ được giảm xuống 8%.
Công văn hướng dẫn mới nhất của Tổng cục Thuế về vấn đề này là gì?
Tổng cục Thuế và các Cục Thuế địa phương đã ban hành nhiều công văn để làm rõ vấn đề này. Một trong những văn bản tiêu biểu là Công văn số 995/TCT-CS ngày 24/3/2022 của Tổng cục Thuế. Văn bản này đã khẳng định rõ: các sản phẩm thực phẩm chức năng thuộc nhóm 21.06 không thuộc đối tượng được giảm thuế GTGT theo Nghị định 15/2022/NĐ-CP. Tinh thần của công văn này vẫn được áp dụng cho Nghị định 44/2023/NĐ-CP. Bạn có thể tìm đọc các công văn hướng dẫn thuế GTGT thực phẩm chức năng từ Cục Thuế tỉnh/thành phố nơi bạn kinh doanh để có hướng dẫn cụ thể nhất.
Tóm lại, câu trả lời cho câu hỏi thực phẩm chức năng có được giảm thuế GTGT không là KHÔNG. Mặt hàng này luôn áp dụng mức thuế suất GTGT là 10%. Các doanh nghiệp kinh doanh, phân phối thực phẩm chức năng cần nắm vững quy định tại Nghị định 44/2023/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn liên quan để thực hiện kê khai, xuất hóa đơn chính xác. Việc này không chỉ giúp tuân thủ pháp luật mà còn tránh được các rủi ro bị truy thu và xử phạt không đáng có, đảm bảo hoạt động kinh doanh bền vững.
Bài viết mang tính chất tham khảo và giải đáp thắc mắc chung. Để đảm bảo tuân thủ tuyệt đối, doanh nghiệp nên thường xuyên theo dõi các thông báo và công văn mới nhất từ Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế hoặc tham vấn với các chuyên gia kế toán – thuế. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần làm rõ, đừng ngần ngại liên hệ với Hoàng Nam qua thông tin dưới đây để được hỗ trợ.
