Rau củ quả có được giảm thuế GTGT không là thắc mắc chung của nhiều kế toán viên, chủ doanh nghiệp và hộ kinh doanh trong lĩnh vực nông sản. Theo quy định pháp luật thuế hiện hành và những thay đổi của Luật Thuế GTGT 2024 (có hiệu lực từ 01/07/2025), việc áp dụng thuế suất cho mặt hàng này không hề đơn giản. Tùy thuộc vào mức độ chế biến và khâu lưu thông (sản xuất, nhập khẩu, thương mại), rau củ quả có thể thuộc đối tượng không chịu thuế, chịu thuế suất 0%, 5% hoặc 10%.
Bài viết này của Hoàng Nam sẽ phân tích chi tiết từng trường hợp, cung cấp câu trả lời chính xác và hướng dẫn cụ thể, giúp bạn áp dụng đúng luật thuế GTGT cho nông sản, tránh các sai sót không đáng có và tối ưu hóa chi phí thuế.
Rau củ quả có được giảm thuế GTGT không theo Luật 2024?
Để trả lời nhanh cho câu hỏi rau củ quả có được giảm thuế GTGT không, câu trả lời là TÙY TRƯỜNG HỢP. Không có một mức thuế suất cố định nào cho tất cả các sản phẩm rau củ quả. Việc áp dụng thuế phụ thuộc vào hai yếu tố chính:
- Mức độ chế biến: Sản phẩm là tươi sống, chỉ qua sơ chế thông thường hay đã chế biến sâu?
- Khâu kinh doanh: Sản phẩm đang ở giai đoạn nào? (Tự sản xuất bán ra, nhập khẩu, kinh doanh thương mại hay xuất khẩu).
Dưới đây là 4 trường hợp chính về thuế GTGT rau củ quả mà doanh nghiệp cần nắm rõ:
Trường hợp 1: Rau củ quả thuộc đối tượng KHÔNG CHỊU THUẾ GTGT
Rau củ quả là sản phẩm trồng trọt chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường (như làm sạch, phơi khô, cắt, bảo quản lạnh…) do tổ chức, cá nhân tự trồng trọt, bán ra và ở khâu nhập khẩu.
- Ví dụ: Hợp tác xã A tự trồng rau xà lách và bán trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc các công ty chế biến thực phẩm. Lô hàng rau xà lách này sẽ không chịu thuế GTGT.
Trường hợp 2: Rau củ quả được áp dụng thuế suất GTGT 0%
Mức thuế suất này áp dụng cho hàng hóa xuất khẩu, bao gồm cả rau củ quả tươi sống hoặc đã qua chế biến được xuất khẩu ra nước ngoài, với điều kiện đáp ứng đủ các quy định về hồ sơ, chứng từ xuất khẩu.
- Ví dụ: Công ty B xuất khẩu thanh long sấy dẻo sang thị trường Nhật Bản. Lô hàng này sẽ được áp dụng thuế suất GTGT 0%.
Trường hợp 3: Rau củ quả chịu thuế suất GTGT 5%
Đây là mức thuế suất phổ biến ở khâu kinh doanh thương mại. Cụ thể, rau củ quả tươi sống, chưa chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường được bán tại các siêu thị, cửa hàng, chợ… sẽ chịu thuế 5%.
- Ví dụ: Siêu thị C mua cà chua từ hợp tác xã A và bán lại cho người tiêu dùng. Khi đó, siêu thị C phải kê khai và nộp thuế GTGT 5% cho mặt hàng cà chua này.
Trường hợp 4: Rau củ quả chịu thuế suất GTGT 10%
Mức thuế suất này áp dụng cho các sản phẩm rau củ quả đã qua chế biến sâu, tạo thành một sản phẩm mới có giá trị gia tăng cao hơn.
- Ví dụ: Công ty D sản xuất và bán nước ép cà rốt đóng chai, mứt dâu, khoai tây chiên đóng gói. Các sản phẩm này đều chịu thuế suất GTGT 10%.
Phân biệt chi tiết các mức thuế suất GTGT áp dụng cho rau củ quả năm 2024
Để giúp các doanh nghiệp và kế toán viên hiểu rõ hơn, chúng tôi sẽ đi sâu vào từng trường hợp cụ thể, dựa trên các quy định tại Thông tư 219/2013/TT-BTC và định hướng của Luật thuế GTGT nông sản mới nhất.
Đối tượng không chịu thuế GTGT: Sản phẩm trồng trọt chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường
Theo quy định, nông sản chưa qua chế biến hoặc sơ chế không chịu thuế GTGT ở hai khâu chính:
- Khâu tự sản xuất, đánh bắt bán ra: Doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nông dân tự trồng trọt và bán sản phẩm của mình ra thị trường.
- Khâu nhập khẩu: Rau củ quả tươi được nhập khẩu vào Việt Nam.
Sơ chế thông thường được định nghĩa là các hoạt động đơn giản như làm sạch, phơi, sấy khô, bóc vỏ, cắt, ướp muối, bảo quản lạnh và các hình thức bảo quản thông thường khác.
Thuế suất 0%: Áp dụng cho rau củ quả xuất khẩu
Đối với hàng nông sản xuất khẩu thuế GTGT là 0%. Điều này nhằm khuyến khích doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu, mang nông sản Việt Nam ra thị trường thế giới. Để được hưởng mức thuế suất này, doanh nghiệp cần có đầy đủ hợp đồng, tờ khai hải quan và chứng từ thanh toán qua ngân hàng theo quy định.
Thuế suất 5%: Áp dụng cho rau củ quả tươi sống, chưa chế biến ở khâu kinh doanh thương mại
Đây là điểm mà nhiều doanh nghiệp hay nhầm lẫn. Mặc dù rau củ quả tươi sống không chịu thuế ở khâu tự sản xuất, nhưng khi được mua đi bán lại (kinh doanh thương mại) bởi các doanh nghiệp, hợp tác xã nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thì sẽ chịu thuế suất 5%.
Lưu ý quan trọng theo Luật Thuế GTGT 2024 (hiệu lực từ 01/07/2025): Luật mới đã bãi bỏ quy định không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT đối với nông sản chưa qua chế biến ở khâu thương mại. Điều này có nghĩa là từ giữa năm 2025, mọi hoạt động mua bán rau củ quả chưa chế biến giữa các doanh nghiệp, hợp tác xã đều phải kê khai và nộp thuế GTGT 5%, tạo sự minh bạch và chống thất thu thuế.
Thuế suất 10%: Áp dụng cho các sản phẩm rau củ quả đã qua chế biến sâu
Tất cả các sản phẩm từ rau củ quả đã qua công đoạn chế biến như tẩm ướp gia vị, nấu, chiên, sấy giòn, làm thành nước ép, mứt, đồ hộp… đều được xem là sản phẩm chế biến sâu và chịu thuế suất GTGT rau củ quả 2024 là 10%. Mức thuế này áp dụng cho tất cả các khâu từ sản xuất đến thương mại.
Hướng dẫn kê khai thuế GTGT cho mặt hàng rau củ quả chi tiết
Việc kê khai thuế GTGT nông sản phụ thuộc vào phương pháp tính thuế mà doanh nghiệp, hộ kinh doanh đang áp dụng.
Đối với doanh nghiệp, hợp tác xã nộp thuế theo phương pháp khấu trừ
- Khi mua vào:
- Mua rau củ quả chưa qua chế biến từ người dân, hộ nông dân tự sản xuất: Lập Bảng kê thu mua hàng hóa, dịch vụ mua vào không có hóa đơn (Mẫu 01/TNDN).
- Mua rau củ quả chưa qua chế biến từ doanh nghiệp, HTX khác (ở khâu thương mại): Hóa đơn GTGT sẽ ghi thuế suất 5% (từ 01/07/2025, quy định này sẽ áp dụng thống nhất).
- Khi bán ra:
- Bán cho doanh nghiệp, HTX khác (khâu thương mại): Xuất hóa đơn GTGT với thuế suất 5%.
- Bán cho người tiêu dùng cuối cùng (hộ gia đình, cá nhân): Xuất hóa đơn GTGT với thuế suất 5%.
- Bán sản phẩm đã qua chế biến sâu: Xuất hóa đơn GTGT với thuế suất 10%.
Đây là cách kê khai thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ phổ biến và doanh nghiệp cần lưu ý để thực hiện đúng.
Đối với doanh nghiệp, hợp tác xã nộp thuế theo phương pháp trực tiếp
Khi bán rau củ quả chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường ở khâu kinh doanh thương mại, doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo tỷ lệ 1% trên doanh thu.
Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (bán rau ngoài chợ, bán trái cây…)
Nhiều người thắc mắc bán rau ngoài chợ có phải nộp thuế không? Theo quy định, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN.
Nếu doanh thu trên 100 triệu đồng/năm, hộ kinh doanh phải nộp thuế theo phương pháp khoán hoặc kê khai. Tỷ lệ thuế GTGT đối với hoạt động phân phối, cung cấp hàng hóa (bán buôn, bán lẻ) là 1% trên doanh thu.
Giải đáp các câu hỏi thường gặp về thuế GTGT của rau củ quả
Rau củ quả nhập khẩu chịu thuế suất bao nhiêu?
Thuế GTGT của trái cây nhập khẩu và rau củ quả nhập khẩu phụ thuộc vào tình trạng sản phẩm. Nếu là sản phẩm chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường ở khâu nhập khẩu thì thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp nhập khẩu bán ra tại thị trường Việt Nam (khâu thương mại), sản phẩm này sẽ chịu thuế 5%.
Giỏ trái cây, quà tặng đóng gói sẵn có được giảm thuế không?
Giỏ trái cây thuế suất bao nhiêu là câu hỏi phổ biến, đặc biệt vào các dịp lễ tết. Thuế suất của giỏ quà tặng phụ thuộc vào các thành phần bên trong:
- Nếu giỏ quà chỉ bao gồm trái cây tươi (chưa qua chế biến): Áp dụng thuế suất 5%.
- Nếu giỏ quà có thêm các sản phẩm đã qua chế biến (như rượu, bánh kẹo, trà, trái cây sấy khô): Thuế suất sẽ được tính riêng cho từng mặt hàng hoặc áp dụng mức thuế suất của mặt hàng có giá trị cao nhất, thường là 10% (hoặc 8% nếu được giảm thuế theo chính sách chung).
Sản phẩm rau củ quả sấy khô, sấy giòn, say nhuyễn áp dụng thuế suất nào?
- Sấy khô, sấy dẻo (chỉ làm mất nước): Nếu chỉ là sơ chế thông thường để bảo quản, khi bán ở khâu thương mại sẽ chịu thuế 5%.
- Sấy giòn, tẩm ướp gia vị, say nhuyễn thành bột: Đây là các sản phẩm đã qua chế biến sâu, tạo ra sản phẩm mới nên sẽ áp dụng thuế suất 10%.
Cần lưu ý gì về hóa đơn GTGT khi mua bán nông sản?
Khi mua bán nông sản, việc lập hóa đơn GTGT cần chính xác và tuân thủ quy định. Đặc biệt, cần ghi đúng tên hàng hóa, mức thuế suất tương ứng với từng trường hợp (không chịu thuế, 0%, 5%, 10%) để đảm bảo tính hợp lệ của hóa đơn, phục vụ cho việc kê khai và khấu trừ thuế đầu vào. Sai sót trong việc xác định thuế suất có thể dẫn đến rủi ro bị xử phạt và truy thu thuế.
Tóm lại, việc xác định rau củ quả có được giảm thuế GTGT không phụ thuộc chặt chẽ vào hai yếu tố chính: mức độ chế biến và khâu lưu thông. Việc nắm vững các quy định tại Thông tư 219/2013/TT-BTC, các văn bản liên quan và đặc biệt là những thay đổi sắp tới của Luật Thuế GTGT 2024 sẽ giúp doanh nghiệp và hộ kinh doanh tuân thủ đúng pháp luật, tối ưu hóa chi phí và hoạt động hiệu quả hơn.
Để cập nhật những thay đổi và các quy định mới nhất về chính sách thuế GTGT cho nông sản, hãy thường xuyên theo dõi các bài viết chuyên môn trên website của chúng tôi.
