Chi phí nhân công xây dựng thuế suất bao nhiêu là câu hỏi được mọi chủ thầu, chủ doanh nghiệp và cả chủ hộ gia đình quan tâm khi tiến hành xây dựng. Việc xác định đúng các loại thuế và thuế suất không chỉ giúp tuân thủ pháp luật mà còn là yếu-tố quan trọng để lập dự toán chi phí chính xác. Bài viết của Hoàng Nam sẽ cập nhật các quy định mới nhất về thuế Giá trị gia tăng (GTGT) và thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) đối với nhân công xây dựng, giải đáp chi tiết các trường hợp cụ thể như thuê đội thợ, cá nhân riêng lẻ hay ký hợp đồng giao khoán.
Cập nhật thuế suất nhân công xây dựng mới nhất
Để trả lời câu hỏi nhân công xây dựng thuế suất bao nhiêu, chúng ta cần phân định rõ hai loại thuế chính áp dụng là thuế GTGT và thuế TNCN. Mức thuế suất sẽ phụ thuộc vào đối tượng nộp thuế và hình thức hợp đồng.
Thuế suất GTGT cho hoạt động thi công, nhân công xây dựng
Thông thường, hoạt động xây dựng, lắp đặt chịu mức thuế suất thuế GTGT là 10%. Tuy nhiên, theo các chính sách hỗ trợ kinh tế của Chính phủ, mức thuế này có thể được điều chỉnh giảm.
Cụ thể, theo các Nghị quyết của Quốc hội và các Nghị định hướng dẫn như Nghị định 44/2023/NĐ-CP, nhiều nhóm hàng hóa, dịch vụ đang chịu thuế 10% đã được giảm xuống còn 8%. Hoạt động xây dựng cũng thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi này, trừ một số hàng hóa, vật tư đầu vào đặc thù không được giảm thuế (như sản phẩm kim loại, sản phẩm khai khoáng…).
Do đó, tính đến thời điểm hiện tại, thuế suất thuế GTGT cho hoạt động thi công xây dựng thường là 8%, áp dụng cho các hợp đồng xây dựng mà bên thi công tính thuế theo phương pháp khấu trừ và xuất hóa đơn GTGT.
Chi phí nhân công xây dựng có được giảm thuế GTGT không?
Bản thân chi phí nhân công là một yếu tố chi phí đầu vào của hoạt động xây dựng. Việc “giảm thuế GTGT cho chi phí nhân công” được hiểu là hoạt động xây dựng có sử dụng nhân công đó có thuộc đối tượng được giảm thuế hay không.
Câu trả lời là CÓ. Như đã đề cập, hoạt động thi công xây dựng nói chung được áp dụng mức thuế suất ưu đãi 8% (thay vì 10%). Do đó, khi nhà thầu xuất hóa đơn cho chủ đầu tư, giá trị toàn bộ công trình (bao gồm cả chi phí vật tư và nhân công) sẽ được áp dụng mức thuế suất này, giúp giảm tổng chi phí đầu tư.
Thuế suất thuế TNCN đối với nhân công xây dựng
Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) áp dụng cho tiền lương, tiền công của người lao động. Mức thuế suất sẽ khác nhau tùy thuộc vào hình thức ký kết hợp đồng:
- Hợp đồng lao động từ 03 tháng trở lên: Áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần, với các bậc thuế từ 5% đến 35% sau khi đã trừ các khoản giảm trừ gia cảnh.
- Hợp đồng thời vụ, hợp đồng khoán việc, hoặc không ký hợp đồng lao động: Nếu có tổng mức trả thu nhập từ 2.000.000 đồng/lần trở lên, bên trả thu nhập phải khấu trừ thuế TNCN theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.
Hướng dẫn cách tính thuế nhân công xây dựng chi tiết
Tùy vào từng tình huống thực tế, cách tính thuế cho nhân công xây dựng sẽ có sự khác biệt. Dưới đây là 3 trường hợp phổ biến nhất mà đội ngũ chuyên gia của Hoàng Nam đã tổng hợp.
Trường hợp 1: Doanh nghiệp/Chủ thầu ký hợp đồng với đội thợ, cá nhân kinh doanh
Khi một doanh nghiệp xây dựng hoặc chủ thầu ký hợp đồng với một đội thợ (do một cá nhân làm đại diện) hoặc một cá nhân kinh doanh, việc kê khai thuế sẽ thực hiện theo quy định đối với cá nhân kinh doanh.
Theo Thông tư 92/2015/TT-BTC, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu sẽ áp dụng tỷ lệ tính thuế trên doanh thu như sau:
- Tỷ lệ thuế GTGT: 5% trên doanh thu tính thuế.
- Tỷ lệ thuế TNCN: 2% trên doanh thu tính thuế.
Như vậy, tổng tỷ lệ thuế phải nộp là 7% trên tổng doanh thu từ hợp đồng. Cá nhân kinh doanh này có trách nhiệm kê khai và nộp thuế nếu tổng doanh thu trong năm dương lịch trên 100 triệu đồng.
Trường hợp 2: Chủ nhà tư nhân thuê đội thợ, thợ lẻ xây dựng
Khi chủ nhà tự đứng ra thuê đội thợ hoặc thợ lẻ để xây dựng nhà ở của mình và tự mua vật tư, về nguyên tắc, đây được xem là hoạt động xây dựng tư nhân không nhằm mục đích kinh doanh.
Theo các công văn hướng dẫn của Tổng cục Thuế, trường hợp hộ gia đình, cá nhân tự xây dựng nhà ở sẽ không phải nộp các loại thuế như GTGT, TNDN (nếu là tổ chức), và TNCN. Tuy nhiên, chủ nhà vẫn phải thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác như lệ phí cấp giấy phép xây dựng và lệ phí trước bạ khi hoàn công.
Trường hợp 3: Hợp đồng giao khoán nhân công (không bao thầu vật tư)
Đây là hình thức rất phổ biến, doanh nghiệp khoán toàn bộ phần việc nhân công cho một cá nhân hoặc một nhóm người. Trong trường hợp này, hợp đồng giao khoán nhân công nộp thuế như thế nào?
Thu nhập từ hợp đồng giao khoán được xem là thu nhập từ tiền lương, tiền công. Do đó, nghĩa vụ thuế TNCN được xác định như sau:
- Bên trả thu nhập (doanh nghiệp) có trách nhiệm khấu trừ 10% thuế TNCN trên tổng giá trị hợp đồng từ 2.000.000 đồng/lần trở lên trước khi chi trả.
- Cá nhân nhận khoán có thể làm cam kết (theo mẫu 08/CK-TNCN) để tạm thời không bị khấu trừ 10% nếu ước tính tổng thu nhập trong năm sau khi trừ gia cảnh chưa đến mức phải nộp thuế.
Để chi phí này được tính là chi phí được trừ khi tính thuế TNDN, doanh nghiệp cần có đầy đủ hồ sơ như: hợp đồng giao khoán, biên bản nghiệm thu, chứng từ thanh toán và chứng từ khấu trừ thuế TNCN.
Ai là người phải nộp thuế khi xây dựng nhà ở tư nhân?
Việc xác định chủ nhà hay chủ thầu phải đóng thuế khi xây dựng nhà tư nhân phụ thuộc vào các điều khoản thỏa thuận trong hợp đồng xây dựng.
Nghĩa vụ của chủ nhà khi xây nhà
Nếu chủ nhà tự thuê nhân công, tự mua vật tư (như trường hợp 2), chủ nhà không phải nộp thuế GTGT và TNCN cho hoạt động xây dựng. Tuy nhiên, nếu chủ nhà ký hợp đồng với một cá nhân kinh doanh (đội thợ) có doanh thu trên 100 triệu/năm, chủ nhà có trách nhiệm yêu cầu bên nhận thầu cung cấp hóa đơn hoặc chứng từ nộp thuế để hợp thức hóa chi phí.
Nghĩa vụ của chủ thầu xây dựng
Chủ thầu (dù là doanh nghiệp hay cá nhân kinh doanh) là đối tượng nộp thuế trực tiếp cho hoạt động xây dựng của mình. Họ phải kê khai và nộp thuế GTGT, thuế TNCN (hoặc TNDN đối với doanh nghiệp) trên doanh thu nhận được từ chủ nhà.
Trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay
Trong nhiều trường hợp, pháp luật quy định bên chi trả thu nhập (chủ nhà hoặc chủ thầu chính) có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN trước khi trả tiền cho người lao động hoặc đội thợ và nộp thay vào ngân sách nhà nước. Đây là cơ chế quan trọng để đảm bảo thu đúng, thu đủ và tránh thất thu thuế.
Các câu hỏi thường gặp về thuế nhân công xây dựng
Dưới đây là một số thắc mắc phổ biến liên quan đến câu hỏi nhân công xây dựng thuế suất bao nhiêu.
Thuê thợ lẻ xây dựng có phải nộp thuế không?
Có. Nếu chủ nhà hoặc chủ thầu trả cho thợ lẻ số tiền từ 2.000.000 đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ 10% thuế TNCN. Người thợ lẻ có nghĩa vụ nộp thuế này, và bên trả thu nhập có trách nhiệm khấu trừ và nộp thay.
Hóa đơn, chứng từ cần thiết để hợp thức hóa chi phí nhân công là gì?
Để chi phí nhân công được công nhận là chi phí hợp lý, doanh nghiệp cần chuẩn bị bộ hồ sơ đầy đủ, bao gồm:
- Hợp đồng lao động hoặc hợp đồng giao khoán.
- Bảng chấm công, bảng thanh toán lương.
- Biên bản nghiệm thu, quyết toán khối lượng giao khoán.
- Chứng từ chi tiền (phiếu chi, ủy nhiệm chi).
- Chứng từ khấu trừ thuế TNCN (nếu có).
- Đối với cá nhân kinh doanh: Hóa đơn bán hàng hoặc hóa đơn lẻ do cơ quan thuế cấp.
Thời điểm nào cần xác định và kê khai thuế GTGT cho hoạt động xây dựng?
Thời điểm xác định thuế GTGT đối với hoạt động xây dựng là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình hoặc khối lượng xây dựng hoàn thành, không phụ thuộc vào việc đã thu tiền hay chưa. Đây cũng chính là thời điểm phải lập hóa đơn GTGT.
Việc xác định đúng thuế suất và kê khai thuế cho nhân công xây dựng không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn giúp các doanh nghiệp, chủ thầu và chủ nhà tối ưu hóa chi phí. Nắm vững các quy định về thuế GTGT, thuế TNCN theo từng loại hợp đồng và đối tượng lao động sẽ đảm bảo quá trình quyết toán diễn ra thuận lợi, tránh các rủi ro về pháp lý không đáng có. Hi vọng bài viết đã giải đáp rõ ràng cho câu hỏi nhân công xây dựng thuế suất bao nhiêu.
Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ ngay để mọi người cùng nắm rõ các quy định về thuế xây dựng. Đừng quên theo dõi chúng tôi thường xuyên để cập nhật những kiến thức mới nhất về kế toán và thuế!